Cmentarz wojenny nr 91
Treść
Cmentarz wojenny nr 91 na Górze Cmentarnej
Ziemia Gorlicka zroszona jest krwią żołnierzy trzech armii walczących tu w czasie I Wojny Światowej. Każda wojna jest straszna i niesprawiedliwa. Jednak szczególny tragizm I wojny światowej wynika z faktu, że we wrogich armiach naprzeciw siebie stawali niejednokrotnie ludzie tej samej narodowości – Polacy. Brat musiał zabijać brata…
Pośród gorlickich nekropolii szczególne miejsce zajmuje Cmentarz Wojskowy nr 91 usytuowany na tzw. Górze Cmentarnej. Na leżące w dole miasto spoglądają stojący „na wiecznej warcie” żołnierze polegli w okresie od listopada 1914 do maja 1915 roku. Większość z 913 spoczywających tu żołnierzy zginęła w dniu 2 maja 1915 podczas tzw. operacji gorlickiej.
Przypominający obronną fortecę cmentarz został zbudowany wg projektu kpt. architekta EmilaLadewiga. Centralną jego częścią jest zaprojektowany przez kapitana Gustawa Ludwiga kamienny krzyż łaciński. Na jego czołowej ścianie znajdują się dwie tablice: jedna z 1928 roku ufundowana przez społeczeństwo miasta Gorlice oraz druga - ufundowana przez Związek Inwalidów Wojennych. Całą nekropolię otacza wysoki kamienny mur wzmocniony narożnymi słupami – basztami. Na jego zewnętrznej ścianie po lewej stronie bramy wejściowej umieszczono tablice z nazwiskami poległych żołnierzy armii rosyjskiej.
Wejścia na cmentarz strzeże potężna kamienna brama nakryta czterospadowym dachem, która przypomina starożytny łuk triumfalny. Wewnątrz niej we wnękach, umieszczono tablice z nazwiskami poległych. Na poszczególnych polach grobowych ustawiono stelle - pomniki nagrobne zwieńczone krzyżami łacińskimi. W 161 mogiłach zbiorowych i 140 pojedynczych spoczywają żołnierze walczący we wrogich armiach i obcych mundurach, ale za Polską sprawę” – jak głosi napis na tablicy ufundowanej przez społeczeństwo Gorlic.