„Tajemniczy klient” i „Odpowiedzialny Sprzedawca” – badanie w punktach sprzedaży alkoholu
Treść
W kwietniu tego roku, na zlecenie Burmistrza, na terenie Miasta Gorlice przeprowadzono badanie „Tajemniczy klient”, szkolenie terenowe „Odpowiedzialny Sprzedawca” oraz audyt punktów sprzedaży napojów alkoholowych.
Zdaniem lekarzy i psychologów, nawet niewielkie ilości alkoholu – niegroźne dla dorosłych – mogą uszkadzać procesy rozwojowe dzieci i młodzieży. Dotyczy to nie tylko rozwoju biologicznego, ale również procesów rozwojem uczuciowym – w wieku kilkunastu lat, budują się fundamenty umysłu i osobowości. Oszołomienie alkoholem dostarcza fałszywych informacji i drogowskazów. Alkohol zaburza zdolność uczenia się – w związku z czym zbyt wczesne rozpoczynanie picia staje się bardzo często przyczyną trudności i niepowodzeń w nauce. Wywołując sztuczne stany emocjonalne alkohol powoduje hamowanie rozwoju emocjonalnego i opóźnienie dojrzewania nastolatków. Młody człowiek uczy się wiązać swoje przyjemne stany z alkoholem, a nie z konkretnymi wydarzeniami życiowymi i w ten sposób oddala się od rzeczywistości. Ilość spożycia alkoholu przez młodych ludzi determinuje w przyszłości ogólny stan zdrowia społeczeństwa.
Picie alkoholu przez młodych ludzi powoduje także bezpośrednie szkody indywidualne i społeczne – jest przyczyną ryzykownych zachowań. Jak pokazują dane statystyczne, wzrasta liczba nieletnich sprawców, a także nieletnich ofiar przestępstw. W związku ze słabo ukształtowaną strukturą układu nerwowego, młodzi ludzie cechują się słabszą tolerancją na alkohol. Powoduje to, że nawet niewielkie dawki mogą wywołać niekontrolowane zachowania. Szybsza jest także droga do uzależnienia się. Jak twierdzą eksperci, alkohol jest główną przyczyną zgonów i inwalidztwa u osób w wieku 15-21 lat, znacznie przewyższając pod tym względem szkody związane z narkotykami.
Zgodnie z zapisem Europejskiej Deklaracji WHO w sprawie Alkoholu (The European Charter on Alcohol) przyjętej przez wszystkie kraje europejskie w Paryżu w grudniu 1995 roku „wszystkie dzieci i młodzież mają prawo do wzrastania w środowisku zabezpieczonym przed promowaniem napojów alkoholowych”.
„Tajemniczy klient”
W celu zachowania obiektywizmu, badanie wykonała firma zewnętrzna. „Tajemniczym klientem” była osoba, która w tym roku ukończyła 18 rok życia, lecz jej wygląd budził wątpliwości co do pełnoletności, natomiast szkolenie oraz audyt zrealizował trener koordynujący całość działania.
Do badania zgłoszono 18 punktów sprzedaży napojów alkoholowych, wytypowanych na podstawie analizy ryzyka prawdopodobieństwa nieprzestrzegania zasad korzystania z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych w zakresie sprzedaży alkoholu nieletnim oraz informacji z KPP Gorlice dot. placówek handlowych w rejonie których zanotowano najwięcej interwencji zakłócenia spokoju publicznego w związku ze spożyciem alkoholu.
Audyt punktów sprzedaży jest niezależną, oceną przestrzegania zasad sprzedaży alkoholu przez sprzedawców. Podczas audytu specjalista sprawdza przestrzeganie warunków określonych przepisami prawa, zgodnie z ustawą o wychowaniu w trzeźwości.
Badanie typu „Tajemniczy Klient” jest techniką obserwacji niejawnej, w trakcie której wykonawca wciela się w rolę potencjalnego klienta. Sposób ten pozwala na obiektywną ocenę punktów sprzedaży pod katem dostępności do alkoholu dla osób, których wygląd budzi wątpliwości co do pełnoletniości.
„Odpowiedzialny sprzedawca”
Celem szkolenia „Odpowiedzialny sprzedawca”, było zwrócenie uwagi sprzedawców na to, że dorosły wygląd nie oznacza pełnoletności upoważniającej do zakupu napojów alkoholowych oraz wskazanie konsekwencji karnych związanych z nielegalną sprzedażą alkoholu. Rozmowa ze sprzedawcami miała na celu zmianę osobistych przekonań w kierunku pożądanych przez organizatorów szkolenia.
Ocenie podlegały następujące obszary:
- informacja o szkodliwości spożywania alkoholu w miejscach sprzedaży i podawania napojów alkoholowych.
- Informacja dot. zakazu sprzedaży alkoholu osobom nieletnim
- Przygotowanie miejsc do spożycia alkoholu
- Zatrudnianie osób niepełnoletnich do podawania i sprzedaży napojów alkoholowych (oszacowanie wieku pracowników).
Wyniki
We wszystkich badanych punktach, widoczne były odpowiednie informacje dot. szkodliwości spożywania alkoholu oraz informacje dotyczące zakazu sprzedaży alkoholu osobom nieletnim.
W audytowanych punktach, trener nie dostrzegł osób niepełnoletnich podających i sprzedających alkohol, a także nie dostrzegł osób spożywających alkohol.
Badanie to jest istotnym elementem przy planowaniu zadań do realizacji w ramach Miejskiego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w zakresie polityki ograniczenia dostępności do alkoholu i zmniejszenia skutków zdrowotnych spożywania alkoholu przez młodych ludzi na terenie naszego Miasta.
Nadmienić należy, że odrębnie prowadzone są regularne kontrole punktów sprzedaży przez członków Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Kontrole zasad przestrzegania prawa w zakresie sprzedaży alkoholu mogą też prowadzić Strażnicy Miejscy w ramach swoich obowiązków służbowych na podstawie upoważnienia Burmistrza.
Przypominamy, że sprzedaż napojów alkoholowych osobom niepełnoletnim jest przestępstwem. W sytuacji, kiedy sprzedawca zostanie przyłapany na takim procederze ponosi konsekwencje karne, a w stosunku do właściciela sklepu organ wydający zezwolenie wszczyna postępowanie administracyjne w celu cofnięcia zezwolenia w punkcie sprzedaży na okres trzech lat.
