W związku z trwającym na terenie Ukrainy konfliktem zbrojnym, 12 marca przyjęta została specustawa regulująca formy pomocy obywatelom tego państwa.
Na mocy specustawy, uciekający przed wojną Ukraińcy muszą złożyć w dowolnym urzędzie gminy wniosek o nadanie numeru PESEL, który musi zawierać podstawowe dane oraz zdjęcie. Dodatkowo, wraz z nadaniem numeru PESEL obywatele Ukrainy będą mogli uzyskać Profil Zaufany. Nadanie polskiego PESEL-u umożliwi np. dostęp do publicznego systemu ochrony zdrowia czy umożliwi dostęp do edukacji na tych samych zasadach, co obywatele polscy.
Dzięki temu, obywatele Ukrainy będą mogli ubiegać się o świadczenia 500+, Dobry start, Rodzinny Kapitał Opiekuńczy i dofinansowanie pobytu w żłobku przez okres zamieszkania/pobytu z dziećmi w Polsce, a także korzystać z usług publicznych takich jak np. elektroniczne recepty czy odprowadzanie podatków i składek. Nadanie polskiego PESEL-u umożliwi np. dostęp do publicznego systemu ochrony zdrowia czy umożliwi dostęp do edukacji na tych samych zasadach, co obywatele polscy.
Obywatelowi Ukrainy, którego pobyt w Polsce został uznany za legalny i który został wpisany do rejestru PESEL, przysługuje także pomoc w postaci jednorazowego świadczenia pieniężnego w wysokości 300 zł na osobę. To środki przeznaczone na utrzymanie, w szczególności na pokrycie wydatków na żywność, odzież, obuwie, środki higieny osobistej oraz opłaty mieszkaniowe.
Osoby uprawnione do otrzymania tego świadczenia to:
- obywatele Ukrainy, którzy przybyli do Polski w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium ich państwa
- obywatele Ukrainy posiadający Kartę Polaka, którzy wraz z najbliższą rodziną przyjechali do Polski z powodu wojny
- małżonkowie obywateli Ukrainy, o ile przybyli oni do naszego kraju bezpośrednio z terytorium Ukrainy w związku z wojną
- dzieci uchodźców
Podstawowe wymagania:
- wjazd do Polski w okresie od 24 lutego 2022 r.
- wpisanie do rejestru PESEL
Jeśli wjazd obywatela Ukrainy nie został zarejestrowany podczas kontroli granicznej, wówczas może to nastąpić na jego wniosek w okresie 60 dni od dnia przyjazdu do Polski w najbliższym urzędzie gminy.
Pobyt na terytorium Polski każdego uchodźcy z Ukrainy, który legalnie przekroczył granicę od 24 lutego 2022 r. włącznie i deklaruje zamiar pozostania w naszym kraju, jest legalny przez 18 miesięcy, tj. do 24 sierpnia 2023 r.